همه ‌چیز درمورد پمپ هوا آکواریوم

در دریاها و اقیانوس‌ها، باد باعث ایجاد موج در دریا شده و این موج باعث ترکیب شدن آب دریا با هوا می‌شود و در رودخانه‌ها بدلیل جریان مداوم، هوا با آب مخلوط شده و این عمل باعث اکسیژن رسانی به آب‌ها می‌گردد ولی در آکواریوم‌ها بدلیل محیط بسته این عمل صورت نمی‌پذیرد و پس ‌از گذشت مدتی سطح اکسیژن آب به نزدیک صفر می‌رسد و ماهیان در این محیط بزودی از بین می‌روند، در نتیجه برای بالا بودن سطح اکسیژن در آب آکواریوم حتماً باید از پمپ هوا آکواریوم استفاده کرد.

پمپ هوا آکواریوم چه کاری انجام می‌دهد؟

پمپ هوا آکواریوم با ایجاد حباب‌های هوا باعث ایجاد گردش آب و مخلوط شدن لایه‌های مختلف آب می‌شود. این اختلاط لایه‌ها سبب می‌شود که آب از عمق آکواریوم به سطح برسد و با تماس با هوای سطح دی‌اکسید کربن از آب خارج شد و اکسیژن به آب وارد گردد.

ضمناً این اختلاط لایه‌ها باعث یکنواختی دمای آب در کل تانک آکواریوم نیز می‌گردد.

گردش آب بوجود آمده کیفیت آب را بالا می‌برد و اکسیژن مورد نظر را به آبزیان می‌رساند و سلامت آنها را تضمین می‌کند.

در صورتی که آب در یک مخزن راکد و ساکن باشد پس ‌از مدتی بدلیل کمبود اکسیژن محلول در آب تجزیه هوازی به تجزیه بی‌هوازی تبدیل می‌گردد و این عمل باعث ایجاد گازهای سمی و بدبو می‌شود یکی از دلایل بوی نامطبوع در بعضی از آکواریوم‌ها همین کمبود اکسیژن و راکد ماندن آب است.

پمپ هوا آکواریوم می‌تواند با ایجاد حباب‌های ریز که از کف تانک آکواریوم به سطح می‌روند منظره زیبایی را نیز بوجود آورد. همچنین از پمپ هوا آکواریوم برای راه‌اندازی وسایل تزئینی در آکواریوم نیز می‌توان بهره برد.

وسایل مورد نیاز برای راه‌اندازی پمپ هوای آکواریوم:

برای راه‌اندازی پمپ هوای آکواریوم به چند وسیله‌ دیگر احتیاج داریم که بطور خلاصه بشرح زیر می‌باشد

1- سنگ هوا:

سنگ هوای آکواریوم با انواع بسیار مختلف و اشکال متفاوت در بازار موجود است.

ولی همیشه سعی کنید که از سنگ‌های هوای با کیفیت استفاده کنید. هرچه سنگ هوا کیفیت بهتری داشته باشد حباب‌های ریزتری ایجاد می‌نماید.

تبدیل جریان هوای خروجی از پمپ به حباب‌های ریز و یا پودر شکل باعث می‌شود که سطح اکسیژن آب بصورت مؤثرتری بالا رود. همچنین حباب‌های درشت باعث تلاطم زیاد و ایجاد سروصدا در آب آکواریوم می‌شود و ممکن است برای ماهیان حساس ایجاد ترس و استرس نمایند.

2- شلنگ سیلیکونی:

برای انتقال هوای خروجی از پمپ هوا به داخل آکواریوم به شیلنگ هوا احتیاج داریم. این شلنگ‌ها با کیفیت‌های متفاوت در بازار موجود است و ممکن است رنگ آنها هم متفاوت باشد، ولی در زمان تهیه آن به این نکته توجه داشته باشید که از انواع لوله و شیلنگ مخصوص آکواریوم استفاده نمائید. این نوع شلنگ باید از مواد غیرسمی و بدون ضرر برای آبزیان ساخته ‌شده باشد.

دوام و مقاومت در برابر پوسیدگی و پیچ خوردگی و مقاومت در برابر ترک‌خوردگی از خصوصیات شیلنگ­های سیلیکونی مرغوب است

3- سوپاپ یکطرفه:

این وسیله بسیار ساده و ارزان می‌تواند جلوی فاجعه را بگیرد!

اگر محل قرارگیری پمپ هوای شما پائین‌تر از سطح آب آکواریوم باشد ممکن است با قطع برق و یا از کار افتادن پمپ هوا به هر دلیل دیگری، آب از طریق لوله یا شیلنگ آکواریوم باز گردد و از آکواریوم خارج شود و اگر متوجه آن نشوید ممکن است کل آب آکواریوم از این طریق خوار شده و باعث مرگ آبزیان و همچنین خسارت زیادی بدلیل خیس شدن محیط به شما شود.

برای جلوگیری از این مسئله می‌توان با نصب یک سوپاپ یکطرفه در بین راه سنگ هوا و پمپ هوا از خروج آب جلوگیری کرد.

 ۴- ترمینال تقسیم هوا آکواریوم

گاهی در هنگام هوادهی در آکواریوم احتیاج به کنترل جریان هوای خروجی از پمپ هوا خواهیم داشت و یا در صورتیکه بخواهیم از یک خروجی پمپ هوا چند انشعاب بگیریم. در این حالت به ترمینال تقسیم هوا احتیاج داریم. انواع ترمینال از جنس پلاستیکی و یا استیل در بازار موجود است ولی نوع استیل آن بدلیل افت فشار کمتر هوا و عدم نشتی مناسب‌تر است.

 پمپ هوا چگونه کار می‌کند؟

پمپ هوا معمولی از چند قطعه تشکیل شده که عبارتند از:

سیم‌پیچ (ترانس) – آهنربا- سیستم کنترل (دیمر) – تلمبه لاستیکی هوا- سیم دو شاخ برق- پایه ضد لرزش-کاور پمپ

پس ‌از اتصال پمپ هوا به برق شهری بدلیل متناوب بودن جریان برق، قطب‌های آهنربایی ترانس مدام عوض می‌شود. این تعویض قطب‌ها باعث حرکت آهن­ربا و درنتیجه انتقال این نیرو به تلمبة کوچک لاستیکی شده و بدلیل خاصیت ارتجاعی لاستیک هوا به خارج دنبه پمپ می‌گردد. بطور ساده عملکرد آن شبیه به دستگاه دم آهنگران قدیمی است البته این سیستم در انواع پمپ‌های ساده می‌باشد و در انواع پمپ‌های شارژی سیستمی متناوب متفاوت وجود دارد.

 پمپ هوا را از کجا قرار دهیم؟

پمپ هوای آکواریوم را می‌توان بالای آکواریوم یا پائین در کمد آن قرار داد ولی حتماً به این نکته توجه نمائید که درصورتیکه پمپ هوا را در پایین آکواریوم یا بطورکلی پائین‌تر از سطح آکواریوم قرار می‌دهید باید حتماً از یک سوپاپ یکطرفه هوا در بین راه پمپ هوا و سنگ هوا استفاده نمائید. در غیر اینصورت اگر زمانی بدلایل مختلفی پمپ هوا از کار بیافتد و یا براثر قطع جریان برق شهری خاموش گردد به ‌احتمال خیلی زیاد آب از طریق لوله یا شیلنگ آکواریوم برمی‌گردد و از آکواریوم خارج می‌شود.

این موضوع ممکن است باعث خساراتی بسیار زیاد به شما شود. پس حتماً به این نکته توجه کنید.

انواع پمپ هوا آکواریوم

پمپ هوا آکواریوم با انواع بسیار متفاوت و برندهای گوناگون و قدرت دهندگی مختلف در بازار موجود است.

پمپ‌های کوچک دارای یک خروجی اصلی یا نازل هوا می‌باشند و هر چه قدرت دهندگی پمپ هوا بیشتر باشد تعداد نازل‌های خروجی افزایش می‌یابد ولی از نظر کلی وظیفه اصلی تمام پمپ‌های هوا ایجاد جریان هوا و تزریق آن به آب آکواریوم است.

در تهیه پمپ هوا دقت کنید و آن را متناسب با حجم اکواریوم خود انتخاب نمائید.

معایب اصلی پمپ هوا آکواریوم

پمپ هوای آکواریوم پس ‌از مرور زمان و استفاده مداوم ممکن است دچار افت فشار گردد.

چون قسمت متحرک تلمبه لاستیکی آن بمرور زمان دچار فرسایش و ترک‌خوردگی می‌شود، پمپ هوا نمی‌تواند میزان جریان هوای مناسب و ایده‌آل اولیه را ایجاد کند.

برای جلوگیری از این موضوع می‌توانید پس ‌از گذشت زمان وقتی احساس نمودید که پمپ هوا مانند روز اول کار نمی‌کند بهتر است قسمت لاستیکی تلمبه آن تعویض شود.

در بعضی از انواع پمپ هوا مانند پمپ هوا هایلا در داخل جعبه بسته ‌بندی این قطعه لاستیکی بصورت یدکی موجود است که می‌توان آن را براحتی تعویض کرد.

گاهی اتفاق می‌افتد که پس ‌از گذشت زمان پمپ هوای شما صدای زیادتری نسبت ‌به روز اول ایجاد می‌نماید و حباب‌های خارج ‌شده از سنگ هوا به ‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

در این‌ صورت باید بدانید که مشکل از پمپ هوا نیست و حتماً باید سنگ هوا را تمیز و یا تعویض کنید، چون سنگ‌های هوا پس ‌از مدتی در آب آکواریوم جرم می‌گیرند و منافذ آن بسته می‌شوند، این امر باعث فشار زیادتر بروی پمپ هوا شده و صدای زیادتری ایجاد می‌نماید. برای رفع این ایراد بهتر از سنگ هوا را خارج کرده و با استفاده از مسواک آن را شستشو دهید تا روزنه‌های سنگ هوا باز شده و جریان هوا براحتی از آن عبور نماید. و یا سنگ هوا را تعویض کنید.

 چند نکته مهم درمورد پمپ هوا آکواریوم

1- در زمان خرید پمپ هوا آکواریوم به میزان قدرت هوادهی پمپ دقت نمائید. درصورتیکه ارتفاع آکواریوم شما زیاد است حتماً از پمپ هوای قویتر استفاده کنید.

حجم آب آکواریوم باید با قدرت پمپ هوا شما تناسب داشته باشد.

هیچگاه در آکواریوم‌های کوچک از پمپ هوای قدرتمند استفاده ننمائید چون حباب‌های زیاد ایجاد شده در آکواریوم کوچک موجب تلاطم شدید آب شده و به ماهیان حساس صدمه می‌زند، همچنین باعث استرس ماهیان خواهد شد.

۲- پمپ هوای آکواریوم بهتر است بطور شبانه ‌روزی روشن باشد و دائماً عمل هوادهی به اکواریوم صورت پذیرد. پس به این نکته توجه نمائید بدلیل داشتن صدا در پمپ اکواریوم اگر محل قرارگیری آکواریوم شما در نزدیکی محل استراحت و خواب شما می‌باشد، حتماً از پمپ های با کیفیت کم‌ صداتر استفاده نمائید. تمامی پمپ‌های هوا صدا ایجاد می‌کنند ولی نویز آنها متفاوت است و هیچ نوع پمپ بیصدایی وجود ندارد. اصطلاح پمپ بی‌صدا که در بین علاقه‌مندان و فروشندگان رایج است از نظر کلی اشتباه می‌باشد و باید به‌ جای آن از اصطلاح کم ‌صدا استفاده شود. گاهی پمپ­های با کیفیت دارای نویز و صدای بسیار ضعیفی است که می‌توان با آنها پمپ هوای بی‌صدا نیز گفته شود. پس در زمان خرید به این مسئله توجه نمائید تا در آینده دچار مشکل نشوید.

3- هیچ زمانی برای داشتن هوادهی بیشتر خروجی‌های پمپ هوا را به ‌هم متصل ننمائید، چون هوادهی این خروجی‌ها هم ‌زمان نمی‌باشند و شما با این کار انرژی زیادی را از دست خواهید داد.

بهتر است از خروجی‌های یک پمپ بطور جداگانه استفاده کرده و یا از هر خروجی پمپ هوا به کمک یک تقسیم هوا انشعاب بگیرید و از آن بهره ببرید.

۴- به این نکته توجه نمائید که استفاده از شلنگ هوای طولانی و اضافه بر احتیاج شما باعث افت فشار خروجی و صدای بیشتر در پمپ می‌شود. پس بهتر است پمپ هوا را در بالای سطح آب و در نزدیک‌ترین نقطه

۵- جریان خروجی از پمپ هوا باید توسط سنگ هوا بصورت حباب‌های ریز در آیند.

هر چه این حباب‌ها کوچکتر باشند و بصورت پودری درآیند، مقدار اکسیژن بیشتری به آب می‌رسانند و حباب‌های ریزتر برای افزایش سطح اکسیژن مؤثرترند. پس سعی کنید از سنگ هوای با کیفیت در آکواریوم خود استفاده نمائید.

ضرورت استفاده از پمپ هوا در چه زمانی بیشتر است؟

1- هر چه عمق آکواریوم شما بیشتر باشد، نیاز به استفاده از پمپ هوای آکواریوم بیشتر خواهد شد.

در آکواریوم‌های با ارتفاع زیاد لایه‌های پائین آب دچار کمبود اکسیژن می‌شوند و برای جلوگیری از این اشکال باید جریان مناسب‌ در این نوع آکواریوم وجود داشته باشد تا آب عمقی به سطح بیاید و در آن‌جا تبادل گازی صورت پذیرد. پس حتماً در این نوع تانک‌ها از یک پمپ هوای مناسب استفاده کنید.

۲- هر چه ازدحام ماهیان در یک تانک آکواریوم بیشتر باشد و نسبت سطح بدن ماهی به مقدار حجم آب موجود در تانک آکواریوم زیادتر باشد، اکسیژن بیشتری احتیاج داریم.

اصولاً ماهیان اکسیژن محلول در آب را استفاده کرده و از آن تنفس می‌کند، پس بالطبع در آکواریوم­های با تعداد ماهی زیادتر احتیاج به استفاده از پمپ هوای قدرتمندتر داریم.

البته به این نکته توجه کنید که باید همیشه تناسب حجم آب تانک آکواریوم با تعداد و حجم بدن ماهیان رئال یاد شود. این امر در سلامت ماهیان بسیار مؤثر می‌باشد.