بخاری آکواریوم
یکی از ضروری‌ترین و اصلی‌ترین وسایلی که باید برای تمام آکواریوم‌ها استفاده شود، بخاری آکواریوم است چون بهترین دما برای ماهیان زینتی رنج دمایی بین ۲۴ تا ۲۸ درجه سانتیگراد است است و اغلب ماهیان گرمسیری نمی‌توانند در دمای کمتر از ۲۴ درجه سانتیگراد به زندگی و حیات خود ادامه دهند. تنها بعضی از گونه‌های ماهیان سردسیری مثل ماهیان کوی نیاز به بخاری آکواریوم و آب با دمای بیشتر از ۲۴ درجه ندارند.
بخاری آکواریوم چیست و چگونه عمل می‌کند؟
بخاری آکواریوم وسیله‌ای است که با استفاده از جریان الکتریکی باعث گرم شدن المنتهایی می‌شود که در پوششی شیشه‌ای قرار گرفته و حرارت ایجاد شده به آب منتقل می‌نماید و باعث گرم شدن آب آکواریوم می‌شود. اکثر بخاریهای آکواریوم یا گرمکن آب آکواریوم دارای یک سنسور حرارتی می‌باشند که وقتی دمای آب به درجه تنظیم شده بخاری آکواریوم می‌رسد بطور اتوماتیک سنسور حرارتی باعث قطع جریان برق شده و بخاری خاموش می‌شود. با مرور زمان و سرد شدن آب مجدداً سنسور باعث وصل جریان برق شده و عمل گرم کردن آب را دوباره شروع می‌کند و این قطع و وصل بصورت خودکار تکرار می‌شود تا دمای آب آکواریوم بر روی همان درجة تنظیم شده باقی بماند.
چرا استفاده از بخاری آکواریوم مهم است؟
بخاری آکواریوم وظیفه گرم کردن آب آکواریوم را برعهده دارد ولی نگهداشتن دما در یک محدوده مشخص نیز با این وسیله ضروری اکواریوم صورت می‌پذیرد. بیشتر ماهیان زینتی آکواریوم به تغییر دما حساس هستند و نوسان گرما و حرارت آب میتواند به سلامت ماهیان آکواریوم آسیب رساند. نگهداشتن و کنترل دمای آب آکواریوم در یک رنج مشخص بسیار مهم و حائز اهمیت است که این مهم توسط بخاری آکواریوم انجام می‌گیرد.
هر چه کیفیت بخاری اکواریوم بهتر باشد و به اصطلاح بخاری آکواریوم حرفه‌ای باشد دارای سنسور حرارتی دقیق‌تری است. بخاریهای حرفه‌ای اکواریوم می‌توانند حد بالایی و پائینی برای دمای مشخص شده مورد نظر شما را بهتر و دقیق‌تر کنترل نماید. برای مثال اگر دمای بخاری آکواریوم خود را بروی عدد ۲۸ درجه سانتیگراد تنظیم کنید، در بخاریهای با کیفیت وقتی دمای آب آکواریوم به ۲۸٫۵ درجه سانتیگراد می‌رسد اتوماتیک خاموش می‌شود و زمانی‌که دمای آب به ۲۷٫۵ درجه سانتیگراد می‌رسد مجدداً روشن می‌شود اما در بخاری اکواریوم معمولی با قیمت ارزان (بیشتر بخاریهای چینی) این رنج دمایی بیشتر است. مثلاً اگر بخاری آکواریوم بر روی عدد ۲۸ درجه سانتیگراد باشد گاهی تا زمانی‌که دمای آب به ۳۰ درجه سانتیگراد می‌رسد هنوز سنسور حرارتی جریان برق را قطع نمی‌کند و یا اگر درجه حرارت آب به ۲۶ درجه سانتیگراد برسد تازه بخاری آکواریوم شروع به کار می‌نماید.
بطور خلاصه در این نوع بخاری‌ها گاهی رنج حرارتی بین ۱ تا ۲ درجه سانتیگراد است که این مسئله ممکن است برای ماهیان مقاوم‌تر مشکلی ایجاد نکند ولی برای ماهیان حساس مثل دیسکسها خطرناک است و میتواند باعث استرس ماهیان و ایجاد مشکل در نگهداری آنها شود.
پس اگر در آکواریوم خود از ماهیان حساس و باارزشی نگهداری می‌کنید بهتر است به دنبال یک بخاری آکواریوم با کیفیت و با سنسور حرارتی دقیق باشید. بیشتر برندهای آلمانی میتواند برای شما مناسب باشد.
مثلاً بخاری آکواریوم جی بی ال و یا بخاری آکواریوم تترا بسیار با کیفیت و مناسب است و هرچند قیمت این نوع بخاری‌ها نسبت به بخاری آکواریوم چینی بالا است ولی خرید این بخاریهای آلمانی به دلیل قابل اعتماد بودن و کیفیت فوق‌العاده بهتر است. حتی بعضی از این بخاری‌ها دارای استانداردهایی مانند IPX8 هستند که می‌توان آنها را بطور کامل در آب غوطه‌ور نمود و کاملاً ضدآب و پلمپ و بی‌خطر می‌باشند. استاندارد IPX8 تضمین می‌نماید که این بخاری آکواریوم میتواند حتی در عمق ۱ متر و یا بیشتر بدون مشکل کار نماید و هیچگونه رطوبت و آبی وارد آن نمی‌شود.
چه زمانی باید از بخاری آکواریوم استفاده کرد؟
استفاده از بخاری آکواریوم در تمام فصول سال توصیه می‌شود. دلیل آن است که در فصول گرم سال مثل تابستان در مناطق گرمسیر به دلیل گرمای هوا از کولر و یا لوازم سرمایشی دیگر استفاده می‌شود و این امر باعث کاهش دمای محیط اطراف آکواریوم شده و درنتیجه کاهش دمای محیط آب آکواریوم نیز سرد می‌شود و دمای آب آکواریوم کاهش می‌یابد. این مسئله باعث ایجاد استرس و یا انواع بیماری‌ها در ماهیان زینتی می‌شود. نکته قابل توجه دیگر این است که بخاری آکواریوم وظیفة نگهداشتن دما در یک محدودة مشخص را نیز دارد عدم استفاده از آن باعث کاهش دما در شب و یا افزایش دما در روز می‌شود و باید از این امر جلوگیری کرد. پس استفاده از بخاری آکواریوم در تمام ماههای سال الزامی و ضروری است.
پس بطور خلاصه می‌توان گفت بخاری آکواریوم نه تنها نقش گرم کردن آب آکواریوم را بر عهده دارند بلکه باعث ثابت ماندن دمای آب در یک دمای مشخص می‌شوند و این تعادل دمایی و ثابت ماندن آن حتی در فصل تابستان نیز الزامی است.
ویژگی‌های یک بخاری آکواریوم مناسب چیست؟
1 – اصلی‌ترین ویژگی یک بخاری آکواریوم مناسب و خوب، اتوماتیک بودن آن است. یعنی باید دارای سنسور حرارتی جهت قطع و وصل جریان ورودی برق باشد و هرچه سنسور حرارتی استفاده شده دقیق‌تر و مرغوبتر باشد بخاری مناسب‌تر و مرغوبتر است.
۲– پلمپ بودن و ضدآب بودن بخاری: اصولاً بهتر است بخاری آکواریوم بطور کامل در آب غوطه‌ور باشد. در انواع بخاریهای مرغوب می‌توان با اطمینان بخاری را در آب قرار داد ولی در بخاریهای معمولی بهتر است قسمت ولوم تنظیم دمای بخاری (حدود یک سانت بالای بخاری) خارج از آب قرار گیرد. این امر باعث می‌شود که خطر ورود آب یا رطوبت به داخل بخاری آکواریوم کاهش یافته و خطر کمتری داشته باشد. این نوع بخاریهای آکواریومی دارای خط آب است و بهتر است همیشه مراقب کاهش آب براثر تبخیر باشید چون اگر قسمتی از شیشه بخاری آکواریوم خارج از آب باشد ممکن است شیشه آن ترک بردارد و یا بطور کامل بشکند و این امر بسیار خطرناک است و ممکن است باعث برق گرفتگی شود و یا سوختن بخاری را سبب گردد.
۳- چراغ نشانگر بخاری آکواریوم که توسط آن شما می‌توانید از روشن بودن بخاری و همچنین قطع و وصل جریان بطور اتوماتیک اطلاع حاصل نمائید. این امر شما را در کنترل بخاری آکواریوم و اطمینان از کارکرد آن به شما کمک می‌نماید.
همیشه سعی نمایید از بخاریهای استاندارد و مرغوب برای آکواریوم خود استفاده کنید و حتماً آن را هر ماه پس از خاموش کردن از آکواریوم خارج نمایید و بررسی کنید. ابتدا شیشه و پلمپ بودن آن را وارسی کنید و سپس چند بار پیچ تنظیم دمای بخاری را بچرخانید تا بخاری شما روشن و خاموش شود و مطمئن شوید بخاری شما سالم است و بدرستی عمل می‌کند.
۴- برای یک بخاری مناسب علاوه بر ترموستات باکیفیت و مرغوب که باعث می‌شود دمای آب بیشتر از حد بالا نرود داشتن گارد بخاری نیز میتواند بسیار مفید باشد.
در بعضی از انواع بخاریهای آکواریوم شیشة بخاری توسط یک گارد پلاستیکی احاطه شده است این پوشش بخاری چند مزیت دارد. مثلاً بعضی ماهیان دوست دارند کاملاً به بخاری نزدیک شوند و به آن بچسبند. در این مواقع اگر بخاری آکواریوم شما فاقد پوشش یا گارد پلاستیکی باشد پوست بدن ماهی می‌سوزد و گاهی باعث تلف شدن ماهی می‌گردد. در بعضی مواقع نیز بعضی از ماهیان به بخاری آکواریوم ضربه می‌زنند و بر اثر برخورد بخاری به شیشة آکواریوم ممکن است شیشة بخاری بشکند یا ترک بردارد. استفاده از بخاری‌هایی که دارای گارد پلاستیکی و یا پوششی است میتواند از این مسئله جلوگیری نماید و در انواع بخاری آکواریوم با پوشش حتی در صورت ضربه‌های ماهیان به بخاری مشکلی ایجاد نمی‌شود. بخاریهای استیل نیز بر اثر ضربه ماهیان نمی‌شکند و در این مورد میتواند بسیار مناسب باشد.
انتخاب بخاری آکواریوم مناسب:
بطور تقریبی می‌توانیم بگوئیم برای هر لیتر آب آکواریوم به حدود یک وات توان بخاری آکواریوم احتیاج داریم. برای مثال اگر حجم آب آکواریوم شما ۱۰۰ لیتر است بهتر است از یک بخاری اکواریوم ۱۰۰ وات استفاده نمائید. البته این روش محاسبه برای آکواریومهایی با ظرفیت بیشتر از ۲۰۰ لیتر آب صادق نیست. در آکواریوم‌های بزرگ بهتر است از ۲ بخاری آکواریوم استفاده شود و هر بخاری را در یک طرف تانک خود قرار دهید.
جدول زیر میتواند شما را در انتخاب یک بخاری آکواریوم مناسب با در نظر گرفتن حجم آب کمک کند.لازم به ذکر است که این جدول بر اساس حجم مخزن و میزان افزایش دما در محیط‌های مختلف قرارگیری اکواریوم تنظیم شده است.
| حجم تانک آکواریوم | افزایش دما تا c5 | افزایش دما تا c 10 | افزایش دما تا c15 |
| 20 لیتر | بخاری 25 وات | بخاری 50 وات | بخاری 100 وات |
| 40 لیتر | بخاری 50 وات | بخاری 50 وات | بخاری 100 وات |
| 75 لیتر | بخاری 100 وات | بخاری 100 وات | بخاری 150 وات |
| 100 لیتر | بخاری 100 وات | بخاری 150 وات | بخاری 200 وات |
| 150 لیتر | بخاری 150 وات | بخاری 200 وات | بخاری 200 وات |
| 200 لیتر | بخاری 200 وات | 2 عدد بخاری 150 وات | 2 عدد بخاری 200 وات |
| 300 لیتر | بخاری 300 وات | 2 عدد بخاری 150 وات | 2 عدد بخاری 300 وات |
| 400 لیتر | بخاری 500 وات | 2 عدد بخاری 300 وات | 2 عدد بخاری 500 وات |
نکات مهم جهت استفاده از بخاری آکواریوم:
برای استفاده صحیح از یک بخاری آکواریوم و جلوگیری از هرگونه خطر ناشی از استفاده‌ی غلط از این وسیله ضروری در آکواریوم و برای عدم آسیب به این وسیله حتماً به نکات زیر توجه نمائید.
1 – هرگز بخاری آکواریوم روشن را از آب خارج نکنید. این امر باعث شکسته شدن شیشه بخاری آکواریوم شما خواهد شد. بهتر است ۵ دقیقه قبل از سیفون کردن اکواریوم پریز برق بخاری آکواریوم را بکشید و صبر کنید تا بخاری سرد شود. ضمناً اگر لازم شد به هر دلیلی دست خود را وارد آب آکواریوم کنید بهتر است بخاری آکواریوم را از برق بکشید تا خطری برای شما ایجاد نگردد.
به این نکته توجه کنید که این دستگاه برای عمل کردن در آب طراحی و ساخته شده است پس نباید خارج از آب روشن بماند. ضمناً توجه نمائید که کل سطح بخاری باید در آب باشد و اگر قسمتی از شیشة بخاری آکواریوم در آب و قسمتی خارج آب باشد شیشه بخاری آکواریوم ترک برمی‌دارد و می‌شکند.
۲- در زمان نصب بخاری آکواریوم بهتر است یک سنگ هوا در زیر بخاری قرار دهید. حبابهای خارج شده از سنگ هوا باعث ایجاد جریان آب در اطراف بخاری آکواریوم شده و آب گرم شده توسط بخاری در تمام نقاط آکواریوم پخش می‌شود. قرار دادن بخاری آکواریوم در نزدیکی خروجی فیلتر آکواریوم نیز میتواند به پخش و توزیع آب گرم شده توسط بخاری در آکواریوم کمک نماید.
اگر آب در اطراف بخاری آکواریوم در جریان نباشد و ساکن بماند، دمای آب در اطراف بخاری سریع‌تر گرم شده و بخاری بصورت اتوماتیک خاموش می‌شود. در این حالت ممکن است دمای آب در اطراف بخاری آکواریوم چند درجه بالاتر از طرف مقابل در آکواریوم شود.
3- بخاری آکواریوم خود را بطور کامل مهار کنید. اگر بخاری آکواریوم را به دقت نصب نکنید ممکن است بر اثر ضربه ماهیان بزرگ و بازیگوش شیشه بخاری به شیشه آکواریوم برخورد کرده و بشکند. اگر در آکواریوم خود از ماهیان بزرگ نگهداری می‌نمائید بهتر است از بخاری آکواریوم با پوشش پلاستیکی و یا گارد استفاده نمائید گارد بخاری آکواریوم از شکسته شدن شیشه بخاری و همچنین سوختن پوست ماهیان زینتی شما جلوگیری می‌نماید.
۴- خرابی بخاری آکواریوم میتواند خسارات جبران ناپذیری به آکواریوم شما وارد کند پس بهتر است بصورت ماهیانه بررسی شود. شما می‌توانید هر ماه آن را از آب خارج کرده و پس از وارسی دقیق پیچ تنظیم آن را بطور کامل چندین بار به چپ و راست بپیچانید. این امر از اتصالی کردن بخاری و اشکالات بعدی در ترموستات جلوگیری می‌نماید.
بهتر است بخاری معیوب را تعمیر نکنید و از یک بخاری جدید در آکواریوم خود استفاده کنید. در صورت امکان بخاری آکواریوم را هر سال یکبار تعویض کنید و برای آکواریوم خود یک بخاری نو تهیه نمائید.
5- اگر از بخاری آکواریوم با توان بالا استفاده می‌کنید بهتر است از یک پریز برق جداگانه جهت اتصال آن به برق استفاده نمائید و برای بخاری از سه راهی برق استفاده نکنید چون اگر مشکلی پیش بیاید میتواند به فیلتر آکواریوم و پمپ هوا و… نیز صدمه بزند.
۶- اگر آکواریوم بزرگ دارید بهتر است از ۲ بخاری در آکواریوم استفاده کنید. این عمل باعث می‌شود تعادل گرمایی مناسب‌تری در آکواریوم خود داشته باشید. بهتر است در هر طرف آکواریوم یک بخاری نصب نمائید تا دمای آب در هر ۲ طرف آکواریوم گرم شده و به دمای مناسب برسد.
مزیت دیگر این روش آن است که درصورتی‌که یکی از بخاری‌ها به هر دلیلی با مشکل مواجه شود و از مدار خارج گردید آب با سرعت کمتری سرد می‌شود و شما زمان بیشتری برای جایگزین نمودن بخاری معیوب خواهید داشت. به این نکته توجه کنید هرگز به درجه تنظیم ثبت شده بر روی بخاری آکواریوم اکتفا نکنید و دمای آب را توسط یک دماسنج دقیق کنترل کنید.
در این مقاله سعی کردیم شما را با بخاری آکواریوم المنتی ساده آشنا کنیم. لازم به ذکر است انواع دیگر بخاری مانند بخاریهای بستر و یا بخاریهای فیلتر و… نیز ساخته شده است که در ایران رایج نیست و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. سخن آخر آنکه بخاری یک وسیله بسیار ضروری در آکواریوم است و بهتر است از نوع مرغوب و استاندارد آن استفاده کنید.
جهت دریافت مشاوره برای خرید از طریق تلفن (2-36635831-031 ) با کارشناسان آکوابی تماس بگیرید.
اولین دیدگاه را ثبت کنید