صفر تا صد راه اندازی آکواریوم آب شیرین

یکی از مشکلات اصلی که اکثر افراد مبتدی برای راه اندازی آکواریوم آب شیرین با آن مواجه هستند نداشتن اطلاعات کافی در مورد وسایل مورد نیاز و نحوه راه اندازی آکواریوم آب شیرین است.

در این مقاله سعی کرده ایم به ساده ترین روش توضیح دهیم که چگونه می توانید از صفر تا صد آکواریوم آب شیرین خود را راه اندزی کنید.

اولین قدم این است که شما ابتدا باید محل نصب و جاگذاری آکواریوم خودتان را مشخص کنید تا براساس آن حجم و سایز آکواریوم را انتخاب کنید. قدم بعدی انتخاب طرح آکواریوم است که سلیقه ای است اما به طور معمول آکواریوم های مکعب مستطیل همیشه زیبا و چشم نواز هستند.

بعد از انتخاب سایز و طرح می توانید تانک آکواریوم را آماده بخرید یا سفارش دهید تا برای شما آماده شود.

نکته مهم اینکه حتما برای آکواریوم تان درپوش سفارش دهید تا بوی آکواریوم در فضا پخش نشود و همچنین بعضی از ماهیان با پرش از تانک بیرون نیفتد.

توصیه ما به شما این است که از آکواریوم های آماده که از پیش جای لوله و تجهیزات بر روی آن ها نصب شده استفاده کنید.

خرید تجهیزات آکواریوم

قدم بعدی خرید تجهیزات آکواریوم مورد نیاز است که ابتدا به صورت تیتر وار وسایل ابتدایی مورد نیاز را فهرست می کنیم و سپس به توضیح هر کدام می پردازیم.

• یونولیت برای زیر آکواریوم
• شن کف(بستر)
• سنگ هوا
• پمپ هوا
• فیلتر
• بخاری آکواریوم
• دماسنج
• داروی ضدعفونی یا متعادل کننده های آب
• تزئینات مانند سنگ، صخره، درختچه، گیاه و بقیه وسایل تزئینی به دلخواه
• شلنگ های اکسیژن، رابط شلنگ، بست و …
• سیستم نوردهی
• کیت های تشخیص خصوصیات فیزیک و شیمیایی آب مانند PH، سختی، نیتریت، نیترات و …
• تور صید ماهی

شستشو و ضد عفونی آکواریوم قبل از راه اندازی

پیش از اینکه آکواریوم را در جای ثابت خود قرار دهید آن را شستشو و ضدعفونی کنید.

 وسایل که داخل تانک قرار می گیرند را نیز بشوئید و ضدعفونی کنید.

تانک را به یک برس نرم و یا اسکاچ با آب کاملا بشوئید. سپس آن را با آب و نمک غلیظ پر کنید و با ابر آن را کاملا تمیز نمائید. به مدت ۲۴ ساعت بگذارید بماند و سپس آن را خالی کرده و شستشو دهید تا کاملا تمیز شود و اثری از نمک و لک روی شیشه نباشد.

حالا نوبت ضدعفونی کردن شن کف آکوریوم است. توصیه می شود شن ها و یا سنگ هایی که برای داخل آکواریوم انتخاب کرده اید را داخل یک قابلمه بگذارید و با آب بجوشانید.

اگر از سنگ های پلاستیکی یا نوع خاصی استفاده می کنید که با جوشاندن از بین می روند آن ها را در محلول غلیظ آب نمک به مدت ۲۴ ساعت قرار دهید و سپس خوب آبکشی کنید.

فیلترها، سنگ هوا، درخچه های پلاستیکی را کافیست با آب گرم یکبار بشوئید و نیاز به ضدعفونی دیگری ندارد.

بعد از این مراحل برای راه اندازی آکواریوم آب شیرین شما می توانید آکواریوم خود را در جایی که از قبل در نظر گرفته بودید ثابت کنید.

ابتدا یونولیت را که به اندازه کف آکواریوم بریده شده روی پایه قرار دهید و آن را با چسب محکم کنید. حالا تانک را روی آن قرار دهید یونولیت باعث خواهد شد که فشار بر روی شیشه کف مانع شکستن آن شود.

در مرحله بعدی راه اندازی آکواریوم آب شیرین نوبت قرار دادن سنگ هوا در کف آکواریوم است.

سنگ هوای آکواریوم

سنگ های هوا در سایز ها و شکل های مختلفی در بازار موجود است . برحسب سایز و محل قرارگیری آن ها می توانید انواع مختلفی انتخاب کنید.

در کل می توان گفت سنگ هوا آکواریوم وظیفه مهمی را به عهده دارد و کار آن پخش اکسیژن تولید شده از پمپ هوا می باشد که باعث ایجاد جریان مناسب در آکواریوم میشود .

بعد از قراردادن سنگ هوا در کف شما باید شلنگ رابط را را به آن متصل کنید. شما می توانید با استفاده از چسباک یا بست شلنگ ها را محکم کنید.

حالا نوبت ریختن بستر در آکواریوم است. شما می توانید شن کف را به صورت مرتب یا ناهموار و شیب دار یه کف آکواریوم بریزید.

دقت کنید هر چقدر شن های روی سنگ هوا بیشتر و فشرده تر، باشد حباب های بزرگتری از هوا را خواهید دید که البته ممکن است باعث ترس ماهیان شود. پس بهتر است شن کمتری روی سنگ هوا بریزید.

شن های مورد استفاده برای آکواریوم در بازار به شکل های بسته بندی شده یا کیلویی و به شکل های مختلف مانند دیده می شود.

گام بعدی نصب دکور می باشد که می تواند صخره های کوچک تا بزرگ، چوب های مخصوص، دکورها و درخچه های پلاستیکی و یا هر چیزی که به عنوان دکور دوست دارید می توانید نصب کنید.

توصیه می شود در استفاده از وسایل دکوری زیاده روی نکنید. و مکان های تنگ یا نامناسب و خطرناک برای شنای ماهیان به وجود نیاورید.

دکورها فقط جنبه تزئینی ندارند و می توانند مخفیگاهی دوست داشتنی برای ماهیان باشند.

شما می توانید همچنین از گیاهان طبیعی به عنوان دکور استفاه کنید که زیبایی بی نظیری دارند و هم به کاهش استرس ماهیان کمک می کنند.

بخاری آکواریوم

مرحله بعدی راه اندازی آکواریوم آب شیرین نصب بخاری آکواریوم می باشد. ابتدا بخاری را با استفاده از چسبانک های مخصوص که در جعبه بخاری است به یکی از جداره های داخلی آکواریوم بچسبانید.

دقت کنید بخاری را که انتخاب کردید حتما از نوع ترموستات دار یا به طور کلی اتومات باشد تا به صورت خودکار در دمای مورد نظر قطع و وصل شود. در اکثر بخاری های موجود در بازار پیچی بر روی آن قرار دارد که درجه دما را برحسب سانتی گراد نشان می دهد و شما می بایست پیچ را روی دمای مورد نظر که حدود ۲۸ درجه است قرار دهید.  (البته این دما بسته به ماهیان شما می تواند کمتر یا بیشتر باشد).

به طور کلی استفاده از بخاری در آکواریوم حیاتی می باشد و ثابت نگه داشتن دمای آب فقط از طریق بخاری امکان پذیر است.

چند نکته در مورد استفاده از بخاری آکواریوم باید متذکر شویم:

۱) هیچگاه بخاری را بدون آب روشن نکنید.

۲) بخاری داغ را هرگز از آب خارج نکنید.

۳)بخاری را تا زیر پوشش لاستیکی آن بیشتر به داخل آب فرو نبرید.

۴) بخاری مورد انتخاب شما باید با حجم آکواریومتان متناسب باشد (توصیه میشود برای هر لیتر آب یک وات در نظر بگیرید).

فیلتر آکواریوم

بعد از بخاری نوبت به نصب فیلتر آکواریوم است. در مورد فیلتر ها و انواع آن می توان چندین مقاله نوشت چون تنوع آن زیاد است بنابراین در این مقاله به چند نوع فیلتر های رایج اشاره می کنیم.

فیلتر زیر شنی

همانطور که از اسمش پیداست در زیر شن ها و کف آکواریوم قرار می گیرد و با استفاده از پمپ هوا فعال می شود و نیازی به برق ندارد. این نوع فیلتر باعث جذب فضولات می شود. انواع دیگری از فیلترهای زیر شنی هم هستند که برقی هستند و کارایی بهتری دارند.

فیلتر زغالی و شفاف ساز

 این نوع فیلتر ها در حقیقت به عنوان یکی از اجزاء و قسمت های فیلترهای سطلی یا کاسه ای کاربرد دارند و می توانید حتی زغال اکتیو آن را جداگانه تهیه و در فیلترهای معمول نیز به کار ببرید.

کار این فیلترها به دلیل داشتن زغال اکتیو شفاف سازی آب و گرفتن بوی آکواریوم می باشد.

این نوع فیلترها کمتر به صورت جداگانه تهیه می شوند و می توانید فقط زغال اکتیو آن را تهیه کنید و در قسمتی از فیلتر های معمول یا جایی که آب جریان دارد در یک توری یا جوراب زنانه استفاده کنید.

فیلتر اسفنجی ساده

این نوع فیلترها بدون برق کار می کنند و در جداره داخلی آکواریوم نصب می شوند وبا استفاده از پمپ هوا فعال می شوند.

این نوع فیلترها با عبور جریان هوا باعث مکش آب و گرفتار کردن فضولات و جرم آب بین اسفنج خود می شود و از طرف بالایی خود آب کشیده شده که بین اسفنج تصفیه شده را به داخل آکواریوم بر می گرداند.

فیلترهای خارجی

که بهترین آن ها فیلتر سطلی است .

این نوع فیلترها عموما خارج از آب در محفظه زیر آکواریوم قرار می گیرند. و توسط شلنگ های رابط به آکواریوم وصل می شوند. کارایی آن ها به این صورت است که از یک طرف آب را توسط شیلنگ کشیده و به داخل محفظه فیلتر برده و بعد از عبور از فیلترهای گوناگون و تصفیه شدن از طرف دیگر با شیلنگ دیگری به داخل محفظه تانک باز می گرداند.

این نوع فیلترها بهترین نوع فیلتراسیون آکواریوم هستند که قیمت بالاتری هم نسبت به انواع دیگر فیلترها دارند. در محفظه این فیلترها از زغال اکتیو، سرامیک، اسفنج استفاده می شود که هر کدام به یک نوع آب را تصفیه می کنند.

همچنین این نوع فیلترها با دارابودن شیرهای مخصوص قبل از ورودی و خروجی آب به شما این امکان را می دهند که جریان آب را تنظیم کنید.

در بازار برندهای مختلف از این فیلتر موجود است. که شما می توانید براساس بودجه مورد نظر و نیاز آکواریومتان آن ها را انتخاب کنید.

فیلتر داخلی آکواریوم

نوع دیگر فیلترها، فیلترها داخلی برقی یا اینترنال فیلترها هستند. فیلتر داخلی آکواریوم هم تنوع زیادی دارند.

سعی کنید نسبت به حجم آکواریوم و سایر شرایط آکواریومتان اقدام به خرید کنید برای مثال یک فیلتر داخلی قوی برای یک آکواریوم کوچک می تواند همه چیز را بر هم بزند و حتی ماهیان کوچک را به سمت خود کشیده و باعث زیان شود.

فیلترهای داخلی عمومی ترین فیلترها برای آکواریوم های آب شیرین هستند، زیرا در کنار قیمت مناسب این امکان را به شما می دهند از مدیاهای مختلف مانند زغال اکتیو و سرامیک و… در آنها استفاده کنید.

موتور این فیلترها به راحتی بر روی محفظه استکانی یا انواع محفظه های آن در انواع مختلف فیلتر سوار می شود و در آب قرار می گیرند.

اسفنج ها و پدهای موجود در این فیلترها باعث جذب آلودگی ها و جرم آب خواهد شد. و برحسب مدیاهایی که استفاده می کنید می تواند به شفافیت آب و بوگیری آکواریوم نیز کمک کند. همچنین این نوع فیلترها مکان مناسبی برای رشد باکتری های مفید هستند.

بسته به نوع آن ها شیلنگ کوچکی به خروجی آب این فیلترها هم وصل می شود که باعث اکسیژن رسانی به آب خواهد شد. طریقه نصب . راه اندازی این فیلترها بسیار آسان است و اکثر سازنده ها روی جعبه های این فیلترها به صورت مصور طریقه نصب و راه اندازی را توضیح داده اند.

در آخر این نکته را یادآور میشویم بودن یک فیلتر اگر چه ساده هم باشد برای آکواریوم بهتر از نبودنش است پس هر چقدر می توانید برای فیلتر هزینه کنید این کار را انجام دهید.

 پمپ هوا آکواریوم

پمپ هوا را می توانید از همان ابتدای کار هم نصب کنید و گمان نکنید حتی باید بعد از فیلتر ها نصب شوند. ولی به خاطر اینکه پمپ هوا وسیله ای نیست که داخل آب و یا مثلا زیر شن ها قرار گیرد پس می توانید در این مرحله نصب کنید.

بهتر است پمپ هوا آکواریوم را بالاتر از سطح آکواریوم مثلا در بالای آکواریوم قرار دهید تا اگر احیانا برق قطع شد آب از طریق شیلنگ به داخل آن نفوذ نکند و باعث سوختن آن نشود.

اگر این امکان و مکانی برای نصب در بالایی آکواریوم را ندارید حتما از یک سوپاپ یکطرفه بین شلنگ و پمپ هوا استفاده کنید تا مانع برگشت آب به پمپ شود . در ضمن اگر از پمپ های دو لول استفاده می کنید می توانید با یک رابط شلنگی سه راهی خروجی هوای آن را به یک خروجی تبدیل کنید و یا برای هر خروجی یک سنگ هوا در نظر بگیرید.

در کل می توان گفت پمپ هوا آکواریوم وسیله ای است که با کشیدن هوای محیط به داخل خود و خروج این هوا با فشار از لوله های خروجی خود که به شلنگ هوا و سنگ هوا متصل است باعث اکسیژن رسانی آب می شود. هنگام خرید پمپ هوا دقت کنید توان پمپ برای آکواریوم شما مناسب باشد.

روشنایی و نور آکواریوم

led آکواریوم یکی از عواملی است که هم به زیبایی آکواریوم و هم سلامت ماهیان و گیاهان آبزی کمک می کند.

تجهیزات روشنایی می تواند به صورت پیشرفته و حرفه ای یا به صورت یک لامپ کم مصرف معمولی دو رنگ باشد. بعضی از وسایل روشنایی داخل آب قرار می گیرند و بعضی دیگر خارج آب و بعضی دیگر به هر دو صورت.

اگر از ساده ترین نوع آن یعنی یک لامپ کم مصرف استفاده می کنید آن را در بالای آکواریوم در ارتفاع ۵ سانتی متری درپوش شیشه ای نصب کنید. در صورتی که از وسایل روشنایی داخلی استفاده می کنید با چسبک های مخصوص به محل مناسب نصب کنید.

نصب آخرین وسایل راه اندازی آکواریوم آب شیرین

شاید وسایل مختلف دیگری هم باشند که شما تمایل نداشته باشید برای آکواریومتان نصب کنید ما در این مقاله سعی کرده ایم ضروری ترین وسایل را معرفی کنیم.

دماسنج جیوه ای نیز از وسایلی است که برای آکواریوم لازم است و باید داخل آکواریوم و به جداره آن نصب کنید. اگر دماسنج های دیجیتال استفاه می کنید سنسور آن را در آب قرار داده و صفحه نمایشگر دماسنج را به جداره خارجی شیشه بچسبانید.

توصیه ما دماسنج جیوه ای است چون هم دقیق است و هم قیمت مناسبی دارد.

خب تا اینجا شما نصف بیشتر راه را رفته اید و شاید فکر کنید که خب تمام شد و دیگر کاری ندارد .ولی اصل قضیه از اینجا شروع می شود ولی اصلا سخت و مشکل نیست.

پر کردن آکواریوم از آب:

اولین و مهم ترین کار در این مرحله از راه اندازی آکواریوم آب شیرین این است که اطمینان حاصل کنید هیچکدام از وسایل برقی به برق متصل نیستند و تا پر شدن کامل آکواریوم آن ها را به برق نزنید.

برای پر کردن آب را با فشار کم باز کنید شیلنگ را به جداره داخلی شیشه نزدیک کنید تا آب شن ها و وسایل تزئینی را به هم نزند . بگذارید تانک پر شود و تنها مقداری از سر آکواریوم را خالی بگذارید.

خب بعد از پر شدن آکواریوم قدم بعدی چیست؟  

تمام وسایل و تجهیزات برقی را روشن کنید و به مدت ۲۴ ساعت اجازه دهید تا هر چیز کار کند . بعد به سراغ ضدعفونی کردن آب و گذراندن چرخه آب بروید.

ضدعفونی و بهینه سازی آب:

پس از ۲۴ ساعت که از آب کردن آکواریوم گذشت احتمالا هنوز حباب های روی شیشه وجود دارد و شاید آب هم کمی کدر به نظر برسد که پس از ۴۸ الی۷۲ ساعت از بین می روند به هر حال برای ماهی دار کردن آکواریوم باید اقداماتی انجام دهید.

قدم اول ریختن داروی ضدعفونی یا کاندیشنرهای متعادل کننده آب بر حسب میزان مشخص شده در بروشور دارد است. کاندیشنرها را می توانید همان لحظه پس از پر کردن آب آکواریوم نیز استفاده کنید تا کلر و کلرامین و فلزات سنگین را از بین ببرد. داروی متیلن بلو برای ضدعفونی کردن بسیار رایج است و برای از بین بردن قارچ ها به کار می رود.

قدم بعدی اضافه کردن مقداری نمک بدون ید یا سنگ نمک به آب باشید. برای ضدعفونی کردن و کاهش خطر بیماری در آکواریوم، البته توصیه می شود اگر از ماهیان ضعیف و حساس می خواهید نگهداری کنید اصلا از آب نمک استفاده نکنید. ولی اگر از ماهیان معمول آب شیرین استفاده می کنید مقدار 20 تا 30 گرم نمک به ازای هر صد (۱۰۰) لیتر آب برای آکواریومتان توصیه می شود.

گذراندن چرخه:

چرخه یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که رعایت آن حتما توصیه می شود، ولی متاسفانه کمتر کسی آن را انجام می دهد و همین باعث مرگ ماهیان در ابتدای راه اندازی آکواریوم می شود.

چرخه چیست؟

 چرخه به معنی تولید و تکثیر باکتری های مفیدی است که باعث تجزیه ی فضولات ماهیان میشوند .

خب حالا سوالی که پیش می آید این است که اگر آکواریوم ما ماهی نداشت چطور چرخه را طی کنیم. یا اگر آکواریوم را ماهی دار کنیم تا طی شدن چرخه ماهیان می میرند پس راه چاره چیست؟

راحل بسیار آسان است. در روش سنتی از چند ماهی کوچک ارزان قیمت به عنوان موش آزمایشگاهی استفاده می شود تا چرخه طی شود که برای این کار ماهی زبرا توصیه می شود . چون هم تحمل بالایی دارند و هم قیمت مناسبی اما شاید استفاده از روش سنتی برای همه مقدور نباشد یا اینکه در حوصله شما نباشد که مثلا یک ماه صبر کنید. پس روش بعدی توصیه می شود که روشی عملی است به این صورت که هنگام خرید ملزومات آکواریوم از مواردی که حاوی باکتری های مفید هستند و در بازار به صورت کپسول یا محلول و … هستند خریداری کنید.

این مواد حاوی تعداد زیادی باکتری های مفید می باشند که با قراردادن آن ها در داخل فیلتر ها یا آب آکواریوم به سرعت در آب پخش شده و شروع به تکثیر می کنند .  به همین راحتی چرخه شما به جای یک ماه طی ۲۴ الی ۴۸ ساعت طی می شود. محصول باکتوزیوم از شرکت تترا-دنیترول از شرکت جی بی ال-ژل فیلتر مایکروب لیفت-استارت فیلتر و…از باکتری سازهای موثر در بازار هستند.

چک کردن شرایط آب:

شما می بایست قبل و بعد از گذراندن چرخه شرایط آب مانند دما، PH، نیترات سختی و … را توسط کیت های مخصوص که معمول ترین آن ها کیت واهب است بررسی کنید.

به احتمال زیاد اگر از آب لوله کشی شهری استفاده می کنید شرایط مطلوبی مانند PH خنثی یا دمای مورد نظر و … را شاهد خواهید بود و همه چیز مناسب است. اما اگر چیز غیر عادی  دیدید آن را بررسی و به رفع آن اقدام کنید.

توصیه می شود در ابتدای کار PH و نیترات و نیتریت آب را با کیت های مخصوص چک کنید. متغیر بودن آن ها در ابتدای کار عادی است و با اولین سیفون تقریبا متعادل می شوند.

ماهی دار کردن آکواریوم:

به عقیده ما زیباترین لحظه راه اندازی آکواریوم آب شیرین لحظه اضافه کردن ماهیان است. ولی ابتدا باید تصمیم بگیرید از چه ماهیانی می خواهید نگهداری کنید .

آیا فقط یک نوع ماهی یا گونه های مختلف را می خواهید نگهداری کنید؟ و آیا با هم سازگارند؟ همچنین آیا مهاجمند؟ و سوال هایی از این قبیل.

توصیه می شود حتی در مورد ماهی مورد نظر خودتان مطالعه و تحقیق کنید یا از فروشندگان و افرارد کار بلد کمک بگیرید.

هنگام خرید ماهی معمولا در یک کیسه نایلونی به شما تحویل داده می شود . شما باید با سرعت  آن ها را به منزل برسانید و کیسه را به صورت شناور در آب آکواریوم قرار دهید. این کار باعث هم دما شدن آب ها میشود . و ماهیان کم کم به دمای آب آکواریوم شما عادت کنند و دچار شوک حرارتی نشوند. حدودا ۱۰ الی ۱۵ دقیه برای این تبادل حرارتی کافی است.

حال ماهیان را با تور گرفته و با دقت به آکواریوم منتقل کنید. دقت کنید آب کیسه را داخل آکواریوم نریزید . برای انتقال ماهیان از دست استفاده نکنید.

در این مقاله سعی کردیم شما را با اصول ابتدایی راه اندازی آکواریوم آب شیرین آشنا کنیم . شما میتوانید با مطالعه مقالات بیشتر در مورد نگهداری ماهیان و غذادهی به آنها و … در سایت آکوابی یک آکواریوم زیبا داشته باشید و از آن لذت ببرید .