ماهی دیسکس | پادشاه ماهیان آب شیرین

• نام رایج دیسکس یا دیسکوس Discus Fish
• نام علمی Symphysodon aequifasciatus
• خانواده: سیکلیده (سیچلایدها) زیر خانواده Cichlasomatinae
• تانک مورد نیاز: حداقل 100 تا 150 لیتر
• دمای اب: 28 الی 30 درجه سانتیگراد
• پی اچ: 6.5 -7

ماهی مدور (دیسک مانند) است که به عنوان پادشاه ماهیان آب شیرین در آکواریوم شناخته شده است. زیستگاهش در برکه و رودخانه های آمازون است و از زیباترین ماهی گرمسیری به شمار میرود. دیسکسها بسیار ،حساس صلح جو و آرام هستند. تشخیص جنسیت دیسکسها طبق برخی از نظریه هایی که وجود دارد ماهی نر معمولا بزرگتر و رنگی تر از ماهی ماده است.

سن بلوغ جنسی بین فاصله زمانی ۱۸ و ۲۴ ماه میباشد این ماهی با شرایط طبیعی در ،آب با دمای ۲۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد زندگی میکند، در فارمهای تولید دیسکس نیز با توجه به موقعیت فارمها که در مناطق گرمسیری هستند دمای آب حدود ۳۰ درجه میباشد. برای نگهداری این ماهی در دیگر مناطق نیاز به شبیه سازی دما میباشد.

اگر به خوبی و در شرایط مناسب از آنها مراقبت شود میتوانند به مدت ۱۰ سال یا بیشتر زندگی کنند نگهداری این ماهی گرمسیری دشوار است و برای مبتدیان توصیه نمیشود.

شناخت ماهی دیسکس

معرفی انواع ماهی دیسکس

دیسکس قرمز سلطنتی

دیسکس پوست ماری

دیسکس الماس آبی

دیسکس سبز اقیانوسی

دیسکس قرمز فیروزه ای

سازگاری ماهی دیسکس

شرایط نگهداری

شدت رنگ در ماهی دیسکس با شرایط زندگی آن به طور مستقیم مرتبط است. امروزه در بسیاری از فروشگاه‌های ماهی، مواد شیمیایی مخصوصی برای افزایش شدت رنگ این ماهی‌ها وجود دارد. اما در نهایت، استفاده از اینگونه مواد شیمیایی تنها تا حدی می‌تواند بر روی شدت رنگ تأثیر گذار باشد ولی نمی‌تواند از بروز علائم اولیه بیماری جلوگیری کند تا قبل از تشدید بیماری.

بنابراین، توصیه بهترین در این زمینه این است که ماهی‌ها را در بهترین شرایط ممکن نگهداری کرده و از استفاده از مواد شیمیایی مذکور که گاهاً به نام مواد غذایی نیز عرضه می‌شوند، خودداری شود.

آکواریومی که برای نگهداری این ماهی استفاده می‌شود، باید حداقل حجمی حدود ۱۰۰-۱۵۰ لیتر برای هر جفت بالغ داشته باشد و معمولاً در آن از تزیینات زیادی استفاده نمی‌شود. در بسیاری از موارد، داخل آکواریوم محل نگهداری و به خصوص محل تکثیر این ماهی‌ها، فقط از یک سنگ هوا، یک فیلتر و یک بخاری استفاده می‌شود. یک نکته قابل توجه در این زمینه این است که مدفوع ماهی می‌تواند تأثیر زیادی بر سختی آب داشته باشد.

برای تسهیل فرآیند تمیز کردن آکواریوم در هنگام تعویض آب به صورت دوره‌ای، در آکواریوم‌هایی که جفت‌های بالغ و آماده تکثیر دیسکس را نگهداری می‌کنند، از شن و ماسه برای تزیین کف آکواریوم استفاده نمی‌شود. همچنین، به منظور بهتر تنظیم دمای آب، معمولاً از دو بخاری که در دو طرف آکواریوم قرار می‌گیرند و خوابیده بر روی کف آکواریوم قرار دارند، استفاده می‌شود. همچنین، استفاده از لامپ‌های فلورسنت در بالای آکواریوم مورد توصیه قرار می‌گیرد.

با این حال، موارد فوق دلیلی برای این نیست که شما همچنین آکواریومی زشت را برای دیسکس‌ها تهیه کنید یا از نگهداری آن‌ها صرف نظر کنید. می‌توانید با استفاده از راهکارهای دیگری مانند استفاده از تزیینات مخصوص دیسکس و ایجاد شرایط زیستی مناسب، آکواریومی جذاب و زیبا را برای دیسکس‌ها فراهم کنید.

نحوه آماده سازی اکواریوم دیسکس

در زیر نحوه آماده سازی اکواریوم دیسکس شرح داده میشود یا حتی شما میتوانید اکواریومی را بنا به سلیقه خود آماده کنید. شما باید شرایط زیست ماهی را در نظر بگیرید و دکوربندی اکواریوم را بنا به سلیقه خودتان به انجام رسانید.

شرایط مطلوب برای نگهداری

حداقل حجم آب مخزن برای نگهداری دیسکس 100 تا 150 لیتر میباشد و ترجیحا هر چه مخزن بزرگتر باشد شرایط بهتری برای دیسکسها فراهم خواهد شد؛

الف) سطح مراقبت متوسط تا سخت

ب) Ph اسیدیته آب = 6.5 تا 7.5

ج) سختی آب= ۱ تا ۸ dh

آماده سازی آکواریوم برای نگهداری از ماهی دیسکس

اولین قدم برای نگهداری ماهی دیسکس این است که با محیط طبیعی زندگی این آبزی زیبا آشنا شویم تا بتوانیم شرایط زندگی دیسکس را در یک محیط مصنوعی برای این موجود زیبا شبیه سازی کنیم.

ماهی دیسکس در رودخانه‌های آمازون زندگی می‌کند که آمازون شامل بخش‌هایی از ونزوئلا، کلمبیا، برزیل و پرو است. این مناطق وسیع در فصل باران به واسطه آب در ارتباط قرار دارند و به همین دلیل می‌توان دیسکس را در آب‌های کوچک آمازون یافت.

باران‌های سنگین در این مناطق از دسامبر آغاز می‌شوند، اما سطح آب رودخانه تا ژانویه تغییر چندانی نخواهد کرد. جالب است بدانید که سه نوع آب در آمازون وجود دارد: آب سیاه، آب پاک و آب سفید. آب سیاه بسیار شبیه به چای تاریک و پررنگ است و ناشی از وجود اسیدهای هیومیک است که در طول فصل باران به آب رودخانه نفوذ می‌کنند. آب پاک در بسیاری از موارد در رودخانه‌هایی که در واقع شاخه‌های فرعی از آمازون هستند، در طول فصل خشک و زمانی که سطح آب آمازون به حداقل می‌رسد، یافت می‌شود.

این رودخانه‌های کوچک معمولاً دارای کف شنی هستند. آب سفید ترکیبی از دو نوع آب فوق است و شبیه به سایر آبهای آمازونی، حاوی سدیم، کلسیم و منیزیم نمی‌باشد. می‌توان اطمینان داشت که سختی کل آب در این مناطق بسیار پایین است و اینجاست که می‌توان دیسکس را یافت. بنابراین، عامل اصلی برای نگهداری ماهی دیسکس، داشتن آبی با سختی کم است.

دانستن شیمی آب بسیار مهم است و در ادامه به صورت جامع و کامل توضیح داده خواهد شد. برای ورود به دنیای شیمی آب، ابزار لازم را خواهیم داشت و از ساده‌ترین ابزارها برای توضیحات استفاده خواهیم کرد. هدف کلی این توضیحات، کمک به علاقه‌مندان برای لذت بردن از نگهداری این ماهی زیبا است.

آب مورد استفاده برای آکواریوم دیسکس

بیشتر دیسکس‌ها معمولاً در آب با pH بسیار پایین ۴.۵ نگهداری می‌شوند. اما این شرایط بیشتر برای دیسکس‌هایی است که در شرایط تولید مثل هستند و از زیستگاه طبیعی خود جمع‌آوری شده‌اند، نه برای دیسکس‌های جوانی که در آکواریوم به دنیا آمده‌اند. ماهیانی که در حال رشد هستند، معمولاً در pH ۶.۵ نگهداری می‌شوند؛ زیرا امکان آنکه در آبی با pH کاملاً متفاوت قرار بگیرند، بسیار کم است.

برای تست pH آب، می‌توانید از نوار تست pH، قطره‌ای یا الکتریکی استفاده کنید. روش‌های زیادی برای تغییر pH آب وجود دارد، از جمله استفاده از مواد آماده پیش‌تر تهیه شده یا کودهای تصفیه کننده. بنابراین، انتخاب هر یک از این روش‌ها بستگی به سلیقه شخصی شما دارد. امروزه، در آکواریوم‌ها مواد مختلف با مارک‌های متفاوت برای این منظور در دسترس هستند که انتخاب آنها به تصمیم و بودجه شما بستگی دارد.

سختی آب اکواریوم دیسکس

وسایل دیگری مانند تست سختی آب نیز برای اندازه گیری سختی آب نیز استفاده میشود .

برای پایین آوردن سختی آب میتوان از موادی مانند صمغ شیمیایی یا همان رزین با تکنیکهای خاص استفاده نمود.

فیلتر آر او (ro) بهترین گزینه برای کاهش سختی است. این نوع فیلترها که به تازگی برای تصفیه آب خانگی نیز استفاده میشوند. میتواند سختی آب لوله کشی را تا حد چشمگیری کاهش دهد حتی به صفر برساند. مطمئنا آب خارج شده از این فیلتر بهترین آب برای نگهداری دیسکسها می باشد.

نیترات و نیتریت

این دو ماده، بدون شک سمی‌ترین و خطرناک‌ترین مواد برای دیسکس هستند. بنابراین، کنترل میزان نیترات و نیتریت آب در فواصل زمانی معین بسیار ضروری است. زیرا این دو نوع ماده بیشتراً از فضولات ماهی‌ها به وجود می‌آیند، امکان وجود آنها در آب تازه بسیار کم است و کنترل آنها در مراحل نگهداری آکواریوم بسیار ضروری است.

برای تعیین میزان نیترات و نیتریت آب، از کیت تست نیترات و نیتریت استفاده می‌کنیم.

دمای آب نیز یکی از پارامترهای بسیار مهم در تانکهای نگهداری دیسکس است و باید به آن توجه کنید. دیسکس‌ها ممکن است با مرور زمان خود را به شرایط متفاوت پارامترهای آب وفق دهند، حتی اگر با مقادیر مشخص شده در جداول هماهنگی مطابقت نداشته باشند. با این حال، دیسکس‌ها تغییرات پارامترهای آب را دوست ندارند و ترجیح می‌دهند پایداری در محیط خود را حفظ کنند.

در زیر سعی شده است پارامترهای ایده آل آب برای نگهداری از دیسکس های سالم معرفی شود.

مقدار این پارامتر باید بین ۵.۵ تا ۷ تنظیم شود و در بهترین شرایط بر روی 6.5 قرار بگیرد pH میتواند تا مقدار 7.8 نیز در یک آکواریوم دیسکس بالا برود به شرط اینکه به تدریج بالا رفته و برای طولانی مدت و بدون نوسان در آن مقدار قرار بگیرد.

دما میبایست بین ۲۸ تا ۳۱ درجه سانتیگراد تنظیم شود.

تعویض آب

زمان و میزان تعویض آب بستگی به شرایط مختلفی دارد و انجام تعویض آب ۱۰۰ درصدی کاملاً اشتباه است. حتی اگر مشکلات تامین آب وجود نداشته باشد و هزینه آن برای شما اهمیت نداشته باشد، باز هم انجام این کار اشتباه است.

می‌توانید در تانک اصلی خود ۵۰ درصد آب را به صورت ماهیانه تعویض کنید و در تانک‌های تکثیر و پرورش، بخش کوچکی از آب را به صورت روزانه تعویض کنید. حفظ کیفیت آب کلید موفقیت شما در نگهداری پایدار و سالم از دیسکس است و این موضوع بسیار پیچیده نیست.

پوشش کف آکواریوم

خیلی وقتها شنیده ایم که بهتر است برای کف آکواریم دیسکس از هیچگونه پوششی استفاده نکنیم .میتوانید دیسکس را در انواع آکواریوم ها منجمله آکواریوم های تزیینی که پر از گیاهان آبی و جانوران دیگر هستند و یا آکواریومهای کاملا خالی که معمولا توسط دیگر پرورش دهنده ها توصیه میشوند نگهداری نمایید.

معمولا با نگه داشتن دیسکس در آکواریوم بدون بستر دچار مشکل نمیشوید اما اگر تصمیم به این کار گرفتید فراموش نکنید که حتما جداره خارجی کف آکواریوم را رنگ تیره بزنید و یا به نحوی بپوشانید در غیر اینصورت در روحیه آنها تاثیر گذاشته و باعث ترسو و خجالتی شدن آنها می شود .میتوانید از تکه چوب هایی مانند چوب آبنوس که از خزه پوشیده شده اند و از گیاهان معلق کاشته شده در آب استفاده نمایید و دیسکسها نیز از این موضوع خوشحال میشوند و چون طبیعتشان نیز به همین شکل است .یک لامپ فلورسنت مخصوص گیاهی نیاز گیاهان را به نور تامین می کنند.

به یاد داشته باشید که روشن شدن ناگهانی آکواریوم دیسکس باعث عکس العمل ناگهانی و جهش آنها می شود که با استفاده از گیاهان سطح زی در آب که جلو رسیدن ناگهانی نور به دیسکس را میگیرند – براحتی میتوان از این مسئله جلوگیری کرد. همچنین باید مکانهای سایه روشنی را برای آنها فراهم آورد چون دیسکس ها مکانهای نسبتا تاریک را به روشن ترجیح میدهند.

آکواریوم قرنطینه

برای آکواریوم قرنطینه، از ماسه یا هیچ تجهیزات دیگری استفاده نمی‌شود. اگر ماهی جدید خریداری کرده اید و یا ماهی دیسکس شما بیمار شده است باید از آکواریوم قرنطینه استفاده کنید. در صورتیکه ماهی دیسکس شما بیمار شده پیشنهاد میکنیم که مقاله دیگر ما را با عنوان بیماریهای رایج دیسکس ، علت و درمان آنها مطالعه کنید.

در آکواریوم قرنطینه، باید به غیر از فیلتر، هیتر، و چراغ‌ها، خالی از هرگونه تجهیزات اضافی باشد. دلیل این سادگی این است که شما بتوانید ماهی خود را به دقت زیر نظر بگیرید و از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل کنید. ماهی بسیار اغلب سعی می‌کند خود را در پشت گیاهان پنهان کند و از دید شما فرار کند، و در صورتی که قصد مداوای ماهی را دارید، وجود گیاهان، ماسه و تزیینات دیگر به مزاحمت خواهد افتاد.

بعد از مداوا و اطمینان از سلامت ماهی، می‌توانید ماهی یا ماهی‌های خود را به تانک اصلی منتقل کنید. دوره قرنطینه نباید کوتاهتر از ۱۵ روز باشد. این مدت زمان مورد نیاز است تا مطمئن شوید که ماهی خود به درستی و بدون بیماری به تانک اصلی منتقل شود.

انتقال ماهی دیسکس به اکواریوم قرنطینه یا اصلی

بعد از آماده سازی آکواریوم برای دیسکس، وقت آن رسیده که ماهیان دیسکس خود را به تانک معرفی کنید. در هنگام اضافه کردن ماهیان دیسکس یا هر ماهی جدید دیگری به آکواریوم، باید موارد زیر رعایت شود تا صدمات جدی به ماهیان وارد نشود که ممکن است منجر به مرگ ماهی، کج شدن، سکته و غیره شود.

اگر ماهی خریداری شده درون کیسه پلاستیکی قرار دارد، درب کیسه را خوب و محکم ببندید و کیسه حاوی ماهی را به آرامی در آب آکواریوم قرار دهید و اجازه دهید حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بگذرد تا دمای آب در کیسه با دمای آب آکواریوم برابر شود. سپس درب کیسه را باز کنید و یک لیوان آب از داخل آکواریوم را برداشت کرده و درون کیسه بریزید و ۳ تا ۵ دقیقه منتظر بمانید. در این مدت، کیسه همچنان در آب غوطه‌ور خواهد بود. سپس دوباره درب کیسه را باز کنید و این بار ۲ لیوان آب آکواریوم را به درون کیسه بریزید و مجدداً ۵ دقیقه منتظر بمانید. این کار به منظور همسان‌سازی شرایط شیمیایی آب داخل کیسه با آب درون آکواریوم انجام می‌شود. حالا به آرامی ماهیان را با تور گرفته و در داخل آکواریوم رها کنید. کیسه و آب محتوی آن را دور بریزید، و حتماً توجه کنید که آب داخل کیسه به آکواریوم قرنطینه یا حتی آکواریوم اصلی نریزد.

نکاتی را که قبل از خرید دیسکس و یا هر ماهی دیگر باید در نظر داشته باشید

• به دنبال ماهی باشید که وقتی به تانک آب نزدیک میشوید برای غذا خوردن به شما نزدیک شود.
• دیسکسی را که پیشانی باریکی دارد انتخاب نکنید چرا که آنها معمولا مبتلا به انگلهای داخلی میباشند.
• اگر مدفوع شفاف دراز و رشته مانندی بدنبال ماهی مشاهده کردید هیچ ماهی از آن تانک نخرید این هم میتواند نشان دهنده انگلها یا باکتری های درون ماهی باشد.

تغذیه ماهی دیسکس

تنوع غذایی و به خصوص استفاده از غذاهای زنده می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت ماهیان شما داشته باشد. در میان غذاهای زنده، مواردی مانند دافنی، کک آبی، کرم خاکی و پشه می‌توانند گزینه‌های خوبی برای تغذیه این ماهیان باشند، به خصوص برای بیشتر ماهیان بومی مناطق گرمسیری.

در ایران، این نوع غذاهای زنده به طور عمومی سختی یافت می‌شوند. اما یکی از غذاهای زنده که به راحتی به آن دسترسی داشته باشید و یا حتی به صورت مصنوعی به تکثیر آن بپردازید، کرم‌های خاکی هستند. در این رابطه، نکته مهم این است که قبل از تغذیه ماهی با استفاده از کرم خاکی، حتماً کرم‌ها را حداقل به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در آب قرار دهید تا تمامی مواد موجود در بدن کرم، از جمله خاک، از بدن کرم خارج شود. عدم توجه به این نکته می‌تواند منجر به مسمومیت ماهی و از بین رفتن آن شود.

غذای دیسکس دیگری که به صورت زنده استفاده می‌شود، میگوی آرتمیا می‌باشد. همچنین، می‌توانید غذاهای منجمدی مانند کرم منجمد و غذاهای تجاری بالانس شده مخصوص دیسکس را نیز به آنها ارائه دهید.